مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

سنگ­های گرانیتی زاهدان که طی ائوسن پسین- الیگوسن پیشین در زون فلیش شرق ایران نفوذ کردند و اغلب گرانودیوریت، نوع I‏‌ و کالک آلکالن هستند. مقدارF  و  Clدر بیوتیت موجود در سنگ­های گرانیتی زاهدان به ترتیب از حدود 1_/0 تا 66_/0 و از 01_/0 تا09_/0 درصد وزنی تغییر می­کند. اتم­های فلوئور در فرمول بیوتیت همبستگی منفی باX_Ti  و Cl همبستگی مثبتی را با X_Si و Mg(Mg + Fe) نشان می­دهند. مقادیر محاسبه شده log(ƒH₂O/ƒHF) از 98_/3 تا 90_/4 و log(ƒH₂O/ƒHCl) از 41_/1 تا 63_/2 متغیر است. خطوط هم مقدار نشان می­دهند که این مقادیر با روند حاصل از ترکیب شیمیایی بیوتیت متفاوت است. این موضوع بیانگر آن است که علاوه بر ساختار شیمیایی بیوتیت، ترکیب شیمیایی آبگون در تعادل با آن نیز در جایگزینی فلوئور و کلر در بیوتیت نقش مهمی داشته است. IV(F) بیوتیت در سنگ­های گرانیتی زاهدان مشابه بیوتیت­های ماگمایی و سیستم­های پرفیری است، اما IV(Cl) آنها بیشتر به بیوتیت موجود در سیستم­های گرمابی، کانسارساز و سنگ­های گرانیتی شباهت دارد. بر اساس IV(Cl)، بیوتیت در سنگ­های گرانیتی زاهدان نسبت به بیوتیت در سیستم­های پرفیری از کلر فقیرتر و نسبت به بیوتیت ماگمایی از کلر غنی­ترند. IV(F/Cl) محاسبه شده بیوتیت در سنگ­های گرانیتی زاهدان بیشتر با بیوتیت در سیستم­های کانسارساز، مثل سیستم­های مس پرفیری، مشابه است. بنابراین ترکیب شیمیایی بیوتیت سنگ­های گرانیتی زاهدان حاکی از واکنش آنها با یک محلول گرمابی است.