هوادیدگی کانیهای پتاسیمدار، خاستگاه اصلی پتاسیم در خاکهاست که در شرایط کمبود این عنصر اهمیت ویژهای دارد. بررسیهای زیادی در مورد تأثیر انواع گیاهان و میکروارگانیسمها بر تغییر و تبدیل کانیهای میکایی و رهاسازی پتاسیم از آنها صورت گرفته است ولی تاکنون پژوهشی در مورد تأثیر مادهی آلی بر تغییرات کانیشناسی میکاها انجام نشده است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر میزان مادهی آلی بر تغییر و تبدیل فلوگوپیت (میکای سه جائی) و موسکویت (میکای دوجائی) در محیط ریشهی یونجه صورت گرفت. آزمایش گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی با آرایش فاکتوریل در سه تکرار انجام شد. بستر کشت مخلوطی از شن کوارتزی، دو نوع کانی میکایی (موسکویت یا فلوگوپیت) و مادهی آلی در سه سطح شاهد، نیم و یک درصد بود. در دورهی 120 روزهی کشت، گیاهان با محلول غذایی کامل یا بدون پتاسیم تغذیه شدند. پس از پایان دورهی رشد، گیاه برداشت و عصارهگیری به روش خاکستر خشک انجام و مقدار پتاسیم با فلیم فتومتر تعیین شد. همچنین کانیهای میکایی بستر کشت و محصولات هوادیدگی آنها از شن کوارتزی جدا شدند و بخش رس آنها با پراش پرتو ایکس بررسی شد. نتایج نشان داد که در بسترهای دارای فلوگوپیت، حضور مادهی آلی در هر دو حالت تغذیهای باعث افزایش معنیدار مقدار کل پتاسیم جذبشده نسبت به بسترهای بدون مادهی آلی شده است. پراش پرتو ایکس، تغییر کانیشناسی فلوگوپیت را در هر دو حالت تغذیهای به خوبی نشان داد ولی هیچگونه تغییر کانیشناسی در موسکویت با پراش پرتو ایکس تشخیص داده نشد. با حضور مادهی آلی، در هر دو حالت تغذیهای، تغییرات کانیشناسی چشمگیری در کانی سهجائی فلوگوپیت ایجاد شده است. به نظر میرسد که تجزیهی مادهی آلی و فعالیتهای ریشه، قدرت اسیدی ریزوسفر [خاک ریشه] را افزایش داده و رهاسازی پتاسیم را از کانی سهجائی فلوگوپیت تسهیل کرده و در پایان باعث تبدیل این کانی به ورمیکولیت و تا حدودی اسمکتیت و نیز تشکیل مقدار ناچیزی کلریت شده است. بنابراین تأثیر مادهی آلی روی تغییرات کانیشناختی به نوع کانی میکایی وابسته است.
بازنشر اطلاعات | |
![]() |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |