مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

گستره­ی پی­جویی دهن قلعه، در فاصله­ی حدود 300 کیلومتری جنوب غربی مشهد واقع شده و از نظر تقسیم­بندی، پهنه­های زمین­ساختی، بخشی از پهنه­ی زمین­ساختی تکنار است. این پهنه به واسطه­ی گسل تکنار از پهنه­ی زمین­ساختی سبزوار در شمال جدا شده است و گسل درونه در جنوب، حد فاصل آن از واحد زمین­ساختی لوت است. پیش از عملیات صحرایی، پردازش داده­های استر نشان داد که منطقه مورد بررسی از زون­های هماتیتی، کلریتی، اپیدوتی، سرسیتی و سیلیسی دگرسان شکل گرفته است. نتایج حاصل از بررسی­های دورسنجی پس از بررسی زمین­شناسی صحرایی و بررسی­هایی با میکروسکوپ عبوری و بازتابی تایید شدند. زمین­شناسی عمومی منطقه شامل مجموعه سنگ­های دگرگون همراه با توده­های گرانیتوئیدی نیمه عمیق کمی دگرگون شده با بافت پورفیری است که از ماگمایی آهکی-قلیایی فراآلومینیومی تا متا آلومینیومی وابسته به رژیم زمین­ساختی زون فرورانش از حاشیه قاره ریشه گرفته­اند و از منظر پذیرفتاری مغناطیسی از نوع  Iهستند. نتایج آنالیز ژئوشیمیایی رسوب­های رودخانه­ای حاکی از بهنجاری عناصر طلا، نقره، مس، سرب و روی در هاله­های ثانویه بوده به­طوری که بیشترین میزان طلا ( ppb3_/12)، نقره ( ppb97)،  مس (ppm28_/87)، سرب

( ppm94_/88) و روی ( ppm3_/160) است. بر اساس بررسی­های صحرایی و سنگ­شناسی و کانی­شناسی، دو سیستم کانی­سازی در منطقه شناسایی شدند: 1- سیستم وابسته به کانی­سازی ماسیو سولفید تکنار و 2- سیستم کانی­سازی وابسته به توده­های گرانیتوئیدی که مدل آن "مس پورفیری نوع مونزونیتی" پیشنهاد شدند.