منطقهی مورد بررسی در 20 کیلومتری شمالغربی هشجین، جنوبغربی استان اردبیل واقع شده و جزئی از زون دگرسانی کجل- شمسآباد در کمربند آتشفشانی طارم - هشتجین است. زئولیت و کانیهای همراه آن مانند کوارتز و کلسیت در درز و شکستگیهای سنگ میزبان تراکیآندزیتی تشکیل شدهاند. در زونهای دگرسان زئولیتی مورد بررسی، استیلبیت کانی اصلی بوده و کانیهای ایلیت، سانیدین، کلریت، کلسیت و کوارتز به عنوان کانی فرعی حضور دارند. بر اساس مشاهدات سنگ نگاری، کانیهای اصلی سنگهای میزبان شامل پلاژیوکلاز، فلدسپار پتاسیم و اوژیت همراه با شیشههای آتشفشانی بوده و بافت پورفیری نشان میدهند. بررسیهای ژئوشیمیایی و محاسبات تغییرات جرم عناصر اصلی و فرعی نشان میدهد که عناصری مانند Na، K، Ca، Mg، Fe و Mn در سنگهای دگرسان شده نسبت به سنگ اولیه تراکیآندزیتی تهی شده و Al و Si غنی شدهاند، عناصر نادر خاکی بجز Eu و عناصر با میدان پایداری بالا (HFSE) دارای رفتار نسبتاً مشابهی بوده و با افزایش شدت دگرسانی غنی شدهاند در حالیکه عناصر لیتوفیل درشت یون (LILE) الگوی توزیع متفاوتی در سنگهای دگرسان و نادگرسان نشان میدهند. خاستگاه گرمابی زئولیتها با شواهدی نظیر بلورهای خودشکل، بافت پرکننده ی فضای خالی و بادامکی و نبود کانیهای شاخص دگرگونی تدفینی پشتیبانی میشود. گسترهی پایداری زئولیت در اثر فعالیت سیلیس محلول و دما کنترل میشود. استیلبیت در لگاریتم فعالیت سیلیس محلول 1/4- پایدار بوده و در دمای زیر ˚C 100 و pH حدود 8 تا 9 تشکیل میشود.
بازنشر اطلاعات | |
![]() |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |