مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران

افق لاتریتی زان در 25 کیلومتری جنوب شرق دماوند، استان تهران واقع شده است. این افق به صورت چینه­سان در بخش تحتانی شیل­ها و ماسه­سنگ­های سازند شمشک (ژوراسیک) گسترش یافته است. بررسی­های کانی­شناسی نشان می­دهند که دیاسپور، هماتیت، گوتیت، آناتاز و کائولینیت کانی­های اصلی این افق هستند که در مقادیر کمتر با کانی­های فرعی مثل بوهمیت، سیدریت، روتیل، کوارتز، تیتانومگنتیت، زیرکن و پیریت همراهی می­شوند. ترکیب کانی­شناسی کانسنگ­ها دلالت بر محیط تشکیل نیمه اسیدی تا قلیایی و احیایی تا نیمه اکسیدی برای افق مورد بررسی دارند. شیمی عناصر اصلی نشان می­دهند که فرایندهای لاتریت­زایی ضعیف و متوسط باعث تشکیل کانسنگ­هایی با ترکیب رس بوکسیتی، لاتریت غنی از آهن و لاتریت در این افق شده است. ضرایب همبستگی بین عناصر پیشنهاد می­کنند که آناتاز، روتیل، زیرکن، کانی­های رسی، اکسیدهای منگنز و فسفات­های ثانویه (گورسکسیت و زینوتایم) کانیهای میزبان احتمالی REEها در کانسنگ­ها هستند.