دوره 33، شماره 1 - ( 1-1404 )
جلد 33 شماره 1 صفحات 120-109 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Souri M, Ahmadi Khalaji A, Wang J, Esmaeili R, Ebrahimi M. The study of clinopyroxene mineral chemistry in the amphibolites from the Makran accretionary complex (southeast of Iran). www.ijcm.ir 2025; 33 (1) :109-120
URL: http://ijcm.ir/article-1-1927-fa.html
URL: http://ijcm.ir/article-1-1927-fa.html
سوری مریم، احمدی خلجی اجمد، وانگ جیامین، اسمعیلی رسول، ابراهیمی محمد. بررسی شیمی کانی کلینوپیروکسن در آمفیبولیت‌های مجموعه برافزایشی مکران (جنوب‌شرق ایران). مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران. 1404; 33 (1) :109-120
مریم سوری1 
، اجمد احمدی خلجی*1 ، جیامین وانگ2 ، رسول اسمعیلی3 ، محمد ابراهیمی4
، اجمد احمدی خلجی*1 ، جیامین وانگ2 ، رسول اسمعیلی3 ، محمد ابراهیمی4
1- گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
2- موسسه زمین‌شناسی و زمین‌فیزیک، انجمن علوم چین
3- گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران و موسسه زمین‌شناسی و زمین‌فیزیک، انجمن علوم چین
4- گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
2- موسسه زمین‌شناسی و زمین‌فیزیک، انجمن علوم چین
3- گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران و موسسه زمین‌شناسی و زمین‌فیزیک، انجمن علوم چین
4- گروه زمین‌شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
چکیده: (684 مشاهده)
آمفیبولیت‌های مورد بررسی در نزدیکی دهستان هشت‌بندی از توابع شهرستان میناب قرار دارند. این آمفیبولیت‌ها بخشی از سنگ‌های دگرگونی کمربند افیولیتی مکران شمالی را تشکیل می‌دهند که به دو صورت جهت‌یافته و توده‌ای یافت می‌شوند. بر اساس کانی‌های شاخص، این سنگ‌ها شامل آمفیبولیت، اپیدوت-گارنت- پیروکسن آمفیبولیت و گارنت-پیروکسن آمفیبولیت هستند. کانی‌های اصلی تشکیل‌دهنده آن‌ها آمفیبول، گارنت، پلاژیوکلاز، پیروکسن، اپیدوت، کوارتز و اسفن هستند. بر اساس شیمی کانی، کلینوپیروکسن در اپیدوت-گارنت- پیروکسن آمفیبولیت‌ها و گارنت-پیروکسن آمفیبولیت‌ها از نوع کلسیمی است و بیشتر در گستره دیوپسید قرار می گیرد. این پیروکسن‌ها ماهیت ماگمایی و دگرگونی دارند و از Si غنی هستند و در زمینه سنگ‌های نیمه قلیایی (تولئیتی و آهکی قلیایی) قرار دارند. کلینوپیروکسن‌های مورد بررسی محیط‌های در ارتباط با کمان آتشفشانی را نشان می‌دهند و بر اساس دما -فشارسنجی، در گستره‌ی دمایی 1070 تا 1130درجه سانتی‌گراد و فشار 5 تا 10 کیلوبار تشکیل شده‌اند که گویای تشکیل این کانی‌ها در دمای بالا و فشار متوسط-بالاست. همچنین مقدار آهن سه ظرفیتی در کلینوپیروکسن‌ها نشان دهنده‌ی گریزندگی پایین اکسیژن در محل تشکیل آن‌هاست.
واژه‌های کلیدی: کلینوپیروکسن، زمین دما- فشارسنجی، شیمی کانی، آمفیبولیت، مکران.
فهرست منابع
1. [1] Triboulet C., Audren C., "Controls on P-T-t deformation path from amphibole zonations during progressive metamorphism of basic rocks (estuary of the River Vilaine, South Brittany, France)", Journal of Metamorphic Geology, 6, (1988) 117-133. DOI: 10.1111/j.1525-1314.1988.tb00412.x [DOI:10.1111/j.1525-1314.1988.tb00412.x]
2. [2] Triboulet C., "The (Na-Ca) amphibole-albitechlorite-epidote-quartz geothermobarometer in the system S-A-F-M-C-N-H2O 1. An empirical calibration", Journal of Metamorphic Geology, 10, (1992) 545-556. DOI: 10.1111/j.1525-1314.1992.tb00105.x [DOI:10.1111/j.1525-1314.1992.tb00105.x]
3. [3] Zenk M., Schulz B., "Zoned Ca-amphiboles and related P-T evolution in metabasites from the classical Barrovian metamorphic zones in Scotland", Mineralogical Magazine, 68, (2004) 769. DOI: 10.1180/0026461046850218 [DOI:10.1180/0026461046850218]
4. [4] Schulz B., Triboulet C., Audren C., "Microstructures and mineral chemistry in amphibolites from the western Tauern Window (Eastern Alps) and P-T-deformation paths of the Alpine greenschist-amphibolite facies metamorphism", Mineralogical Magazine, 59, (1995) 641- 659. DOI: [DOI:10.1180/minmag.1995.059.397.08]
5. [5] Evans B.W., Leake B.E., "The composition and origin of the striped amphibolites of Connemara, Irland", Petrology, 1, (1960) 337-363. [DOI:10.1093/petrology/1.3.337]
6. [6] Bucher K., Frey M., "Petrogenesis of Metamorphic Rocks" (6th edn), Springer Verlag: Berlin, (1994) 318p. [DOI:10.1007/978-3-662-03000-4]
7. [7] Winter C., "An Introduction to Igneous and Metamorphic Petrology", Prentice Hall, (2001) 697p.
8. [8] Esmaeili R., Xiao W., Griffin W. L., Moghadam H. S., Zhang Z., Ebrahimi M., Bhandari S., "Reconstructing the source and growth of the Makran accretionary complex: Constraints from detrital zircon U-Pb geochronology", Tectonics, 39(2), (2020) e2019TC005963. [DOI:10.1029/2019TC005963]
9. [9] Esmaeili R., Ao S. Shafaii Moghadam H., Zhang Z., Griffin W. L., Ebrahimi M., Bhandari S., "Amphibolites from Makran accretionary complex record Permian-Triassic Neo-Tethyan evolution", International Geology Review, 64(11), (2022) 1594-1610. [DOI:10.1080/00206814.2021.1946663]
10. [10] Souri M., Ahmadi-Khalaji A., Ebrahimi M., Esmaeili R., "Petrology and geochemistry of the amphibolites from Makran accretionary complex, Southeast of Iran", Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy (IJCM), 31 (1), (2023) 45-58. (in Persian). DOI: 10.52547/ijcm.31.1.45 [DOI:10.52547/ijcm.31.1.45]
11. [11] Andreev A. A., Rytsk E. Yu., Velikoslavinskii S. D., Tolmacheva E. V., Bogomolov E. S., Lebedeva Y.M., Fedoseenko A. M., "Age, Composition, and Tectonic Setting of the Formation of Late Neoproterozoic (Late Baikalian) Complexes in the Kichera Zone, Baikal-Vitim Belt, Northern Baikal Area Geological, Geochronological, and Nd Isotope Data", Petrology, 30 (4), (2022) 337-368. [DOI:10.1134/S0869591122040026]
12. [12] Liotard J. M., Briot D., Boivin P., "Petrological and geochemical relationships between pyroxene megacrysts and associated alkali-basalts from Massif Central (France)", Contributions to Mineralogy and Petrology, 98 (1988) 81-90. [DOI:10.1007/BF00371912]
13. [13] Princivalle F., Tirone M., Comin-Chiaramonti P., "Clinopyroxenes from metasomatized spinel-peridotite mantle xenoliths from Nemby (Paraguay): crystal chemistry and petrological implications", Mineralogy and Petrology, 70(1), (2000) 25-35. DOI: 10.1007/s007100070011 [DOI:10.1007/s007100070011]
14. [14] Zhu Y.F., Ogsasawara Y., "Clinopyroxene phenocrysts (with green salite cores) in trachybasalts: implications for two magma chambers under the Kokche NAPV UHP massif, North Kazakhstan", Journal of Asian Earth Sciences, 22(5), (2004) 517-527. [DOI:10.1016/S1367-9120(03)00091-9]
15. [15] Falahaty S., Noghreyan M., Sharifi M., Torabi G., Safaei H., Mackizadeh M.A., "Clinopyroxene application in petrogenesis identification of volcanic rocks associated with salt domes from Shurab (Southeast Qom)", Journal of Economic Geology, 8(1), (2016) 21-38. (in Persian with English abstract).
16. DOI: 10.22067/ECONG.V8I1.29480
17. [16] Mehvari R., Noghreyan M., Sharifi M., Mackizadeh M.A., Tabatabaei S.H., Torabi G., "Mineral chemistry of clinopyroxene: guidance on geo-thermobarometry and tectonomagmatic setting of Nabar volcanic rocks, South of Kashan", Journal of Economic Geology, 8(2), (2016) 493-506. (in Persian with English abstract). DOI: 10.22067/ECONG.V8I2.46817
18. [17] Le Bas M. J., "The role of aluminum in igneous clinopyroxenes with relation to their parentage", American Journal of Science, 260 (4), (1962) 267-288. [DOI:10.2475/ajs.260.4.267]
19. [18] Leterrier J., Maurry R. C., Thonon P., Girard D., Marchal M., "Clinopyroxene composition as a method of identification of the magmatic affinites of paleo-volcanic series", Earth and Planetary Science Letters, 59, (1982) 139-154. [DOI:10.1016/0012-821X(82)90122-4]
20. [19] Beccaluva L., Macciotta G., Piccardo G. B., Zeda O., "Clinopyroxene composition of ophiolite basalts as petrogenetic indicator", Chemical Geology, 77(3), (1989) 165-182. [DOI:10.1016/0009-2541(89)90073-9]
21. [20] McCall G.J.H., "A summary of the geology of the Iranian Makran", The Tectonic and Climatic Evolution of the Arabian Sea Region, 195, (2002) 147-204. [DOI:10.1144/GSL.SP.2002.195.01.10]
22. [21] Dolati A., "Stratigraphy, structural geology and low-temperature termochronology across the Makran accretionary wedge in Iran", ETH Zurich, , Zurich, (2010) 309p. [DOI:10.3929/ethz-a-006226348]
23. [22] Samimi Namin M., "Geological Map of Minab, 1:250000 Scale", Geological Survey of Iran, (1983).
24. [23] Kretz R., "Symbols for rock-forming minerals", American Mineralogist, 68, (1983) 277-279.
25. [24] Nisbet E.G., Pearce J.A., "Clinopyroxene composition of mafic lavas from different tectonic settings", Contributions to Mineralogy and Petrology 63 (1977) 161-173. [DOI:10.1007/BF00398776]
26. [25] Kushiro I., "Si-Al relation in clinopyroxenes from igneous rocks", American journal of science, 258 (8), (1960) 548-554. [DOI:10.2475/ajs.258.8.548]
27. [26] Morimoto N., "Die nomenklatur von Pyroxenen", Mineralogy and Petrology, 39, (1988) 55-76. [DOI:10.1007/BF01226262]
28. [27] Berger J., Féménias O., Coussaert N., Demaiffe D., "Magmatic garnet-bearing mafic xenoliths (Puy Beaunit, French Massif Central): PT path from crystallisation to exhumation", European Journal of Mineralogy, 17 (5), (2005) 687-701. DOI: 10.1127/0935-1221/2005/0017-0687 [DOI:10.1127/0935-1221/2005/0017-0687]
29. [28] Shirdashtzadeh N., Samadi R., "An introduction to methods of geothermometry and geobarometery", Zaminazmoon, (2010) 99p.
30. [29] Aoki, K.I., Shiba, I., "Pyroxenes from lherzolite inclusions of Itinome-gata, Japan", Lithos, 6(1), (1973) 41-51. [DOI:10.1016/0024-4937(73)90078-9]
32. [30] Helz R., "Phase reactions of basalts in their melting range at PH2O = 5kb, Part 11, Melt composition", Journal of Petrology, 17, (1973) 139- 193. [DOI:10.1093/petrology/17.2.139]
33. [31] Soesoo A., "A multivariate statistical analysis of clinopyroxene composition: Empirical coordinates for the crystallisation PT estimations", GFF, 119 (1), (1997) 55-60. [DOI:10.1080/11035899709546454]
34. [32] Souri M., Ahmadi-Khalaji A., Wang J., Esmaeili R., Ebrahimi M., " Amphibole mineral chemistry of amphibolites from the Makran accretionary complex (southeast of Iran)", Kharazmi Journal of Earth Sciences, 8 (2), (2023) 236-258. (in Persian). DOI: 10.22034/KJES.2023.8.2.105432
35. [33] Ao S.J., Xiao W.J., Han C.M., Mao Q.G., Zhang J.E., "Geochronology and geochemistry of Early Permian mafic-ultramafic complexes in the Beishan area, Xinjiang, NW China: implications for late Paleozoic tectonic evolution of the southern Altaids", Gondwana Research, 18(2-3), (2010) 466-478. [DOI:10.1016/j.gr.2010.01.004]
36. [34] France L., Ildefonse B., Koepke J., Bech F., "A new method to estimate the oxidation state of basaltic series from microprobe analyses", Journal of Volcanology and Geothermal Research, 189 (3-4), (2010) 340-346. [DOI:10.1016/j.jvolgeores.2009.11.023]
38. [35] Moretti R., "Polymerization, basicity, oxidation state and their role in ionic modelling of silicate melts", Geophysics, 48 (4-5), (2005) 583-608. DOI: 10.4401/ag-3221 [DOI:10.4401/ag-3221]
39. [36] Gamble R.P., Taylor L.A., "Crystal/liquid partitioning in augite: effects of cooling rate", Earth and planetary science letters, 47(1), (1980) 21-33. [DOI:10.1016/0012-821X(80)90100-4]
40. [37] Schweitzer E.L., Papike J.J., Bence A.E., "Statistical analysis of clinopyroxenes from deep-sea basalts", American Mineralogist, 64(5-6), (1979) 501-513.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
