دوره 32، شماره 2 - ( 5-1403 )
جلد 32 شماره 2 صفحات 324-313 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Biabangard H, Rahimzadeh M, Pertabian A, Ahmadi A. Geochemical Characteristic of Acidic to Intermediate dykes in the Granite and Flysch of South Zahedan, SE of Iran. www.ijcm.ir 2024; 32 (2) :313-324
URL: http://ijcm.ir/article-1-1903-fa.html
URL: http://ijcm.ir/article-1-1903-fa.html
بیابانگرد حبیب، رحیم زاده محدثه، پرتابیان عبدالرضا، احمدی علی. ویژگی‌های زمین شیمیایی دایک‌های اسیدی تا حدواسط دربوم‌های گرانیتی و فلیشی جنوب زاهدان، جنوب شرق ایران. مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران. 1403; 32 (2) :313-324
حبیب بیابانگرد* 
1، محدثه رحیم زاده1 ، عبدالرضا پرتابیان1 ، علی احمدی1
1، محدثه رحیم زاده1 ، عبدالرضا پرتابیان1 ، علی احمدی1
1- گروه زمینشناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
چکیده: (177 مشاهده)
بوم‌های گرانیتی و فلیشی واقع در جنوب زاهدان، دایک‌های آذرین با ترکیب اسیدی تا حدواسط برونزد دارند که از نظر تقسیمهای زمینشناسی ایران وابسته به پهنه‌ی زمیندرز سیستان هستند. این دایکها دارای روندهای مختلف به ویژه روند غالب شمال غرب - جنوب شرق با طول چند کیلومتر و پهنای متوسط حدود پنج متر هستند. آنها اغلب چین خورده بوده و با سنگهای میزبان دارای مرز نمایان هستند و به مقدار کم و متفاوت سنگهای میزبان به ویژه مجموعه‌های فلیشی ائوسن را هورنفلسی کردهاند. گستره ترکیب سنگی آنها دیوریتی تا گرانودیوریتی و معادل‌های خروجی این سنگهاست و بیشتر از کانی‌های اصلی پلاژیوکلاز، بیوتیت، هورنبلند و مقادیر متفاوتی از کوارتز تشکیل شدهاند. بافت‌های پورفیری تا ریزدانهای شاخص‌ترین بافت‌های موجود در آنها هستند. داده‌های زمینشیمیایی این دایکها آشکار نمود که آنها ماهیت آهکی قلیایی، آهکی قلیایی پتاسیم بالا دارند و متاآلومین تا پرآلومین هستند. آنها از عناصر Rb,Sr,Ba وZr غنی شدهاند، در حالی که از عناصر Ni,Co و V تهی شدگی نسبت به مرجع کندریت نشان میدهند. در نمودارهای بهنجارشده نسبت به کندریت و گوشته‌ی اوّلیه، همه دایکها از عناصرخاکی نادر سبک (LREE) نسبت به عناصر خاکی نادر سنگین (HREE) غنیشدگی نشان میدهند. نسبت Eu/Eu* از 99/0 تا 2/1 در آنها تغییر میکند. نمودارهای زمینساختی ماگمایی و سنگزایی، وابستگی این دایکها را به پهنه‌های فرورانشی و کششی پس از برخورد نشان میدهند. آنها دارای خاستگاه آمفیبولیتی و از نظر زمینشیمیایی و محیط تشکیل شبیه توده‌های گرانیتوئیدی زاهدان هستند. از این رو، به نظر می‌رسد که مانند گرانیت زاهدان، ماگمای تشکیل دهنده‌ی این دایکها نیز ازگوه گوشته‌ای بالای صفحه فرورو اقیانوس نئوتتیس به زیر صفحه ایران مرکزی پس از برخورد یا کمی پس از برخورد بوجودآمده است.
فهرست منابع
1. [1] Dering G.M., Micklethwaite S., Thiele S.T., Vollgger S.A., Cruden A.R., "Review of drones, photogrammetry and emerging sensor technology for the study of dykes: Best practices and future potential". Journal of Volcanology and Geothermal Research 373 (2019) 148-166. [DOI:10.1016/j.jvolgeores.2019.01.018]
2. [2] Clemens J. D., Mawer C. K., "Granitic magma transport by fracture propagation", Tectonophysics, 204 (1992) 339-360. [DOI:10.1016/0040-1951(92)90316-X]
3. [3] Petford N., Cruden, A.R., McCaffrey, K.J.W., Vigneresse, J.L., "Granite magma formation, transport and emplacement in the Earth's crust", Nature, (2000), 408:669-673. [DOI:10.1038/35047000]
4. [4] Petford N., Kerr R. C., Lister J. R., "Dike transport of granitoid magmas, Granite magma generation, ascent and emplacement within a transpressional Orogen", Journal of the Geological Society of Landan 149 (1993) 487-490. [DOI:10.1144/gsjgs.149.4.0487]
5. [5] Petford N., Lister J.R., Kerr R.C., "The ascent of felsic magmas in dykes", Lithos 32 (1994) 161-168. [DOI:10.1016/0024-4937(94)90028-0]
6. [6] Anderson E. M., "The dynamics of faulting and dyke formation with applications to Britain", Oliver and Boyd, London. (1951).
7. [7] Rezaei-Kahkhaei M., Corfu F., Sheykhi M., Ghasemi H., Shi Y., "Mineral chemistry and ages of the Eocene Gapdan granitoid pluton and related dykes (Sistan suture zone, eastern Iran): multi-stage emplacement of a zoned pluton during progressive deformation and exhumation", Journal of Asian Earth Sciences 216 (2021)104-813. [DOI:10.1016/j.jseaes.2021.104813]
8. [8] Rezaei-Kahkhaei M., Corfu F., Galindo C., Rahbar R., Ghasemi H., "Adakite genesis and plate convergent process: Constraints from whole rock and mineral chemistry, Sr, Nd, Pb isotopic compositions and U-Pb ages of the Lakhshak magmatic suite, East Iran",
9. Lithos 426 (2022)106-806. [DOI:10.1016/j.lithos.2022.106804]
10. [9] Sarhadi N., Rezaei-Kahkhaei M., Shi Y., Erambert M., Ghasemi H., "Thermobarometric and structural constraints on multistage emplacement mechanism of the Garagheh pluton, Sistan Suture Zone (SE Iran) ". Journal of Asian Earth Sciences 250 (2023) 105-624. [DOI:10.1016/j.jseaes.2023.105624]
11. [10] Rashki Z., Ahmadi A., "Petrology and geochemistry of acidic volcanic rocks in Korin-Nosrat Abad region, West of Zahedan, East of Iran(in Persian)", McS. Thesis, University of Sistan and Baluchistan, (2017), 137.
12. [11] Sarhadi N., Ahmadi A., Firouzkohi Z., Jami M., "Petrology and geochemistry of mesocratic and melanocratic dykes in the Lakhshak granodiorite body, North-west of Zahedan(in Persian)" Journal of Earth Sciences 104 (2016)149- 162.
13. [12] Stocklin J., Eftekharan zhad J., Hoshmand zadeh A., "Central Lut reconnaissancc East Geological survey of Iran", 56 (1986) 216.
14. [13] Tirrul R., Bell I.R., Griffis R.J., Camp V.E, "The Sistan suture zone of eastern Iran". Geological Society of America Bulletin 94 (1) (1983) 134-50.
https://doi.org/10.1130/0016-7606(1983)94<134:TSSZOE>2.0.CO;2 [DOI:10.1130/0016-7606(1983)942.0.CO;2]
15. [14] Camp VE., Griffis RJ., "Character, genesis and tectonic setting of igneous rocks in the Sistan suture zone, eastern Iran', Lithos 15 (1982) 221-239. [DOI:10.1016/0024-4937(82)90014-7]
16. [15] Cox K.G., Bell J.D., Pankhurst R.J., "The Interpretation of Igneous Rock", London George Allen and Unwin, (1979) 450pp. [DOI:10.1007/978-94-017-3373-1]
17. [16] Irvin T., Baragar W.R.A., "A guide to the Chemical classification of the common volcanic rocks", Canadian Journal of earth Science Letters 8 (1971) 523-548. [DOI:10.1139/e71-055]
18. [17] Hanson G.N., "Rare earth elements in petrogenetic studies of igneous systems", Annual Review of Earth and Planetary Sciences 8 (1980)371-406. [DOI:10.1146/annurev.ea.08.050180.002103]
19. [18] Rollinson H.R., "Using geochemical data: evaluation, presentation, interpretation', Longman Group, UK. Lst edition. p. 352.Sciences 48 (1993)147-160.
20. [19] Boynton W.V., "Geochemistry of Rare Earth Elements: Meteorite Studies", In: Henderson, P. (ed.), rare Earth Element, Geochemistry Elsevier New York 63 (1984)114. [DOI:10.1016/B978-0-444-42148-7.50008-3]
21. [20] Wilson M., "Igneous petrogenesis a global tectonic approach", Harper Collins Academic Springer (1989), 466 pp. [DOI:10.1007/978-1-4020-6788-4]
22. [21] Pearce J.A., Harris N. W., Tindle A.G., "Trace element discrimination diagrams for the tectonic interpretation of granitic rocks", Journal of Petrology 25 (1983) 956-983. [DOI:10.1093/petrology/25.4.956]
23. [22] Gill J., "Orogenic Andesites and Plate Tectonics", Springer, Berlin (1981) 390 pp. [DOI:10.1007/978-3-642-68012-0]
24. [23] Winter C., "An Introduction to Igneous and Metamorphic Petrology", Prentice Hall (2001) 697.
25. [24] Martin H., "Adakitic magmas: modern analogues of Archean granitites", Lithos 4 (1999) 411-429. [DOI:10.1016/S0024-4937(98)00076-0]
26. [25] Sun S.S., McDonough W.F., "A chemical and isotopic systematics of oceanic basalts: Implication for mantle composition and processes", In: Saunders, A. D., Norry M. J. (ed.), Magmatism in oceanic basins. Geology Society of London. Special Publication 42 (1989) 313 - 345. [DOI:10.1144/GSL.SP.1989.042.01.19]
27. [26] Hawkesworth C.J., Gallager K., Hergt J.M., McDermott F., "Destructive plate margin magmatism: Geochemistry and generation", Lithos 33 (1991)169 - 188. [DOI:10.1016/0024-4937(94)90059-0]
28. [27] Castillo P. R., "An over view of Adakite petrogenesis", Chinese science bulletin (2006) 257- 268. [DOI:10.1007/s11434-006-0257-7]
29. [28] Gust D. A., Arculus R. A., Kersting A. B., "Aspects of magma sources and processes in the Honshu arc", The Canadian Mineralogist 35 (1977) 347-365.
30. [29] Collins W.J., Beams S.D., White A.J.R., Chappel B.W., "Nature and origin of A-type granites with particular reference to southeastern Australia", Contributions to Mineralogy and petrology 80 (1982) 180-200. [DOI:10.1007/BF00374895]
31. [30] Chappell B.W., White A.J.R., "Granitoid Types and Their Distribution in the Lachlan Fold Belt, Southeastern Australia", Geological Society of America Memoirs 159 (1983) 21-34. [DOI:10.1130/MEM159-p21]
32. [31] Chappell B W, White A J. R., "Two contrasting granite types: 25 years later", Australian Journal of Earth Sciences 48 (2001) 489 - 449. [DOI:10.1046/j.1440-0952.2001.00882.x]
33. [32] Chapple B.W., White A.J.R., "I- and S- type granites in Lachlan fold belt', Transactions of the Royal Society of Edinburgh: Earth Sciences 83 (1992) 1-26. [DOI:10.1017/S0263593300007720]
34. [33] Bagas L., Bierlein F.P., Anderson J.A.C., Maas R.,"Collision-related granitic magmatism in the Granites-Tanami Orogen", Western Australia. Precambrian Research 177 (2010) 212-226. [DOI:10.1016/j.precamres.2009.12.002]
35. [34] Pearce J. A., Harris N. B. W., Thindle A. G. "Trace element discrimination diagrams for the tectonic interpretation of granitc rock", Journal of Petrology 25 (1984) 956 - 983. [DOI:10.1093/petrology/25.4.956]
36. [35] Patino A., Douce A.E., 'What do experiment tell us about the relative contributions of crust and mantel to the origin of granitic magma", Geology Society of London, Special publication 168 (1999) 55-73. [DOI:10.1144/GSL.SP.1999.168.01.05]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
