هورنفلسها و اسکارنهای سیاه کمر در 5 کیلومتری غرب روستای دهسلم و در فاصلهی 85 کیلومتری شهرستان نهبندان، جنوبغربی استان خراسانجنوبی و حاشیهی شرقی پهنهیلوت قرار دارد. نفوذ تودهی گرانیتوئیدی معروف به کوهریگی به سن ائوسن فوقانی داخل سنگهای آهکی و رسوبی کرتاسه باعث تشکیل این اسکارن شده است. کوهریگی دارای ترکیب غالب گرانودیوریتی و حاوی کانیهای پلاژیوکلاز، کوارتز، ارتوز، هورنبلند و بیوتیت است، بررسیهای ژئوشیمیایی و زمینساختی این توده نشان میدهد که دارای ماهیت آهکی-قلیایی نوع Iاست. هورنفلسها بیشتر حاوی کانیهای کوارتز، پلاژیوکلاز و پیروکسن هستند. بررسیهای کانیشناسی و زمینشناسی هورنفلسها و زونهای اسکارنی سیاهکمر نشان میدهد که این کانیها طی دو مرحله اصلی دگرگونی و دگرنهادی (مرحلهی پیشرونده و پسرونده) تشکیل شدهاند. که در مرحلهی دگرگونی سنگهای هورنفلسی و مرمرها و در مرحلهی اصلی دگرنهادی پیشرونده سیلیکاتهای کلسیمی بدون آب (ولاستونیت، گروسولار، آندرادیت و دیوپسید) تشکیل شدهاند، در مرحلهی اصلی دگرنهادی پسرونده این کانیها دستخوش دگرسانی و به کانیهای سیلیکاتی کلسیمی آبدار (اپیدوت، کلریت و مقدار کمی ترمولیت- اکتینولیت) تبدیل شدهاند و در نهایت در دگرسانی پسرونده پسین مجموعهای ریزدانه از کانیهای کلریت، کوارتز، کلیست و کانیهای رسی بوجود آمدهاند. حضور ولاستونیت، مگنتیت و آندرادیت حاکی از تشکیل این اسکارنها در گسترهی دمایی حدود 550 درجهی سانتیگراد و گریزندگی بالای اکسیژن (fO2 = 10-12-10-23) بوده است، اسکارن سیاه کمر از نوع اسکارنهای کلسیمی است.
بازنشر اطلاعات | |
![]() |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |