دوره 28، شماره 1 - ( 1-1399 )
جلد 28 شماره 1 صفحات 124-111 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Makhtoomi A, Shafiei Bafti B, Lotfi Orimi R. Optical characteristics and mineral chemistry of colored fluorites from the mines of Mazandaran Province, and causes of their coloration. www.ijcm.ir 2020; 28 (1) :111-124
URL: http://ijcm.ir/article-1-1422-fa.html
URL: http://ijcm.ir/article-1-1422-fa.html
مختومی عبدالحلیم، شفیعی بافتی بهنام، لطفی اوریمی رحیم. ویژگی‌های اُپتیکی و شیمی کانی فلوئوریتهای رنگین از معادن استان مازندران و علل رنگبندی آنها. مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران. 1399; 28 (1) :111-124
1- دانشگاه گلستان
چکیده: (2074 مشاهده)
فلوئوریتهای رنگین و بیرنگ از معادن استان مازندران به منظور دستیابی به علل رنگبندی آنها به روشهای طیفسنجی، پرتودهی گاما، گرمادهی و تجزیه شیمیایی بررسی شدند. همه فلوئوریتها در ناحیه فرابنفش جذب نشان دادند اما در بخش مرئی، فلوئوریت بنفش پررنگ در 560 نانومتر و فلوئوریت قهوهای پررنگ حدود 433 نانومتر دارای نوار جذبی پهن بودند و انواع بیرنگ و سفید نوار جذبی نداشتند. پرتودهی فلوئوریت بیرنگ اولیه با پرتوی گاما افزون بر رنگین نمودن آنها، موجب ایجاد نوار جذبی در طیف مرئی شد. گرمادهی فلوئوریتهای بنفش پررنگ موجب کاهش رنگ به صورتی کمرنگ و فلوئوریت بنفش کمرنگ به بیرنگ گردید. از نظر شیمیایی، فلوئوریت قهوهای پررنگ و بنفش پررنگ از بیشترین مقدار (1) مجموع غلظت عناصر خاکی نادر (حدود ppm20REEs=Σ)، Y (ppm9 برای فلوئوریت قهوهای و ppm 5/3 برای فلوئوریت بنفش) و (2) مجموع غلظت عناصر رادیواکتیو U و Th (ppm 8/2 برای فلوئوریت قهوهای و ppm 9/7 برای فلوئوریت بنفش) برخوردار بودند. برپایه این پژوهش، ناراستیهای شبکهای در ساختار فلوئوریت ناشی از واپاشی پرتوزاد اورانیوم و توریوم که مراکز رنگ را در شبکه بلوری فلوئوریت سبب میشوند به عنوان مهمترین عامل ایجاد رنگ در فلوئوریتهای مورد بررسی معرفی شدند که با آزمایشهای پرتودهی گاما و گرمادهی تأیید شد.
واژه‌های کلیدی: فلوئوریت، رنگبندی، طیف جذبی، شیمی کانی.
فهرست منابع
1. [1] Przibraum K., "Color bands in fluorspar", Nature, 172 (1938) 860-861. [DOI:10.1038/172860b0]
2. [2] Allen D., "Variations in chemical and physical properties of fluorites", American mineralogist, 37 (1952) 910-930.
3. [3] Mackenzie K.J.D., Green J.M., "The Cause of coloration in Derbyshire Blue John banded fluorite and other blue banded fluorites", Mineralogical magazine, 38 (1971) 470-459 [DOI:10.1180/minmag.1971.038.296.08]
4. [4] Birsoy R., "Coloration of fluorites and problems related to their origin. New Mexico Institute of Mining and Technology", Socorro, New Mexico (1978).
5. [5] Sills J., Hausfeld S., Claub W., Pahl U., Lindner R., Reichling M., "Impurities in synthetic fluorite for deep ultraviolet optical applications", Journal of Applied Physics, 106(2009) 1091-1098 [DOI:10.1063/1.3224879]
6. [6] Dill H.G.M., Webber B., "Variation of color, structure and morphology of fluorite and the origin of hydrothermal F-Ba deposits at Nabburge-Wolsendorf, SE Germany", Neues Jahrbuch für Mineralogie 187 (2010) 113-132 [DOI:10.1127/0077-7757/2010/0169]
7. [7] Nassau K., "The origins of color in minerals", American Mineralogist, 63 (1978) 219-229.
8. [8] Kittle C., "Introduction to solid state physics. 8th Edition", Jun Wily & Sons, Hand Book in solid state physics (2005).
9. [9] Allen M.B., Ghassemi M.R., Shahrabi M., Qorashi M., "Accommodation of late Cenozoic oblique shortening in the Alborz range", northern Iran. Journal of Structural Geology 25 (2003) 659-672. [DOI:10.1016/S0191-8141(02)00064-0]
10. [10] Zanchi et al. Zanchi A., Zanchetta S., Garzanti E., Balini M., Berra F., Mattei M., Muttoni G., "The Eo-Cimmerian (Late? Triassic) orogeny in North Iran. In South Caspian to Central Iran Basins (eds M.F. Brunet, M. Wilmsen, & J.W. Granath)", pp. 31-55. Geological Society of London, Special Publications no. 312 (2009). [DOI:10.1144/SP312.3]
11. [11] Alipour S., Abedini A., Talaie B., "Geochemical characteristics of the Qahr-Abad fluorite deposit, southeast of Saqqez", western Iran. Arabian Journal of Geosciences, 8 (2015) 7309-7320. [DOI:10.1007/s12517-014-1747-6]
12. [12] Rossman G.R., Fritsch E., "An update on color in gems part1", Intruduction and colors caused by dispersed metal ions, 23 (1987) 126-139. [DOI:10.5741/GEMS.23.3.126]
13. [13] Gorlich P., "The color center absorption of X-ray colored alkaline earth fluoride crystals", Solid State Physics, 25: 93-103. [DOI:10.1002/pssb.19680250107]
14. [14] Nassau K., "The origin of color in gems and minerals", Gems & Gemology, 15 (1975) 4-43.
15. [15] Trinkler M., Monecke T., Thomas R., "Constrains on the genesis of yellow fluorite in hydrothermal barite-fluorite veins of the erzebirge, eastern Germany: evidence from optical absorbtion spectroscopy REEs data, and fluid-inclusion investigations", The Canadian Mineralogist, 43 (2005) 883-898. [DOI:10.2113/gscanmin.43.3.883]
16. [16] Mehraban Z., Shafiei B., Shamanian G.H., "REEs geochemistry in fluorite deposits of Elika Formation (East of Mazandaran Province)", Journal of Economic Geology, 8: 201-221 (in Persian with English abstract) (2016).
17. [17] Bill H., Calas G., "Color centers, associated Rare Earth Ions and origin of Coloration in natural fluorites", Physics and Chemistry of Minerals, 3 (1978) 117-131. [DOI:10.1007/BF00308116]
18. [18] Tarashchan A.N., Waychunas G., "Interpretation of luminescence spectra in terms of band theory and crystal field theory.Sensitization and quenching photo luminescence, radio luminescence, and chathodo luminescence", In: Advanced mineralogy 2, Berlin, springer Verlag, (1995) 124-35.
19. [19] Zabihitabar Sh., Shafiei B., "Mineralogy and mode occurrence of sulfides, sulfates and carbonates at fluorite mines in East of Mazandaran province", Journal of Geology of Iran, 33 (2015) 62-78 (in Persian with English abstract).
20. [20] Nabeiloo F., Shafiei B., Amini A., "Diagenetic and post-diagenetic fabrics in Kamarposht fluorite mine (east of Mazandaran province): Explaining and genetic interpretation", Journal of Economic Geology, 9 (2017) 483 - 507 (in Persian with English abstract).
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
