دوره 28، شماره 1 - ( 1-1399 )
جلد 28 شماره 1 صفحات 110-95 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Karimzaie J A, Biabangard H, Baghari S. Petrology and geochemistry of gabbro part of Samsour Ophiolite, South East of Iran. www.ijcm.ir 2020; 28 (1) :95-110
URL: http://ijcm.ir/article-1-1421-fa.html
URL: http://ijcm.ir/article-1-1421-fa.html
کریمزایی جلیل احمد، بیابانگرد حبیب، باقری ساسان. سنگ شناسی و زمین شیمی بخش گابرویی افیولیت دشت سمسور، جنوب شرق ایران. مجله بلورشناسی و کانی شناسی ایران. 1399; 28 (1) :95-110
1- دانشگاه سیستان و بلوچستان
چکیده: (2171 مشاهده)
افیولیت سمسور، در استان سیستان و بلوچستان و 210 کیلومتری جنوب غربی شهر زاهدان واقع است. از نظر تقسیمات ساختاری و رسوبی ایران، این افیولیت در کنار گسل نصرتآباد - کارواندر و جزو پهنه زمین درز سیستان است. عمده واحدهای سنگی این افیولیت را واحدهای فرامافیک، واحدهای گابرویی (لایهای و تودهای) و واحدهای دُلریتی تشکیل میدهند. در بررسیهای میکروسکوپی، ترکیب سنگشناسی واحدهای مورد بررسی در این افیولیت شامل لرزولیت، گابرو، اولیوین گابرو و دیاباز است که دارای بافتهای دانهای، شبکهای، انباشتی، پورفیری و پوست ماری سنگها هستند. در نمودارهای زمین شیمیایی رده‌بندی، در گستره سنگهای گابرو و گابروی پیکریتی قرار دارند. استفاده از نمودارهای تفکیک محیط زمینساختی ماگمایی نشان میدهد که ماگمای سازنده سنگهای آذرین این افیولیت از ماگماهای نوع مُورب پشتههای میان اقیانوسی است. بررسی مقدار عناصر خاکی نادر بهنجار شده نسبت به کندریت و مُورب نشان میدهند که مقادیر عناصر خاکی نادر سبک (LREE) نسبت به عناصر خاکی نادر سنگین (HRRE) غنیشدگی دارند و نسبت به بازالتهای پشتههای میان اقیانوسی مورب غنیشده (E-MORB) و مورب عادی
(N-MORB) غنیتر هستند و نزدیکی بیشتری به E-MORB نشان میدهند. بررسی توالیهای بلورهای انباشتی در بخش گابروهای لایهای نشان دهنده ترتیب تبلور اولیوین، پلاژیوکلاز و کلینوپیروکسن است که شباهت بسیاری به تبلور جدایشی ماگماهای تولئیتی پشتههای میان اقیانوسی دارد.
(N-MORB) غنیتر هستند و نزدیکی بیشتری به E-MORB نشان میدهند. بررسی توالیهای بلورهای انباشتی در بخش گابروهای لایهای نشان دهنده ترتیب تبلور اولیوین، پلاژیوکلاز و کلینوپیروکسن است که شباهت بسیاری به تبلور جدایشی ماگماهای تولئیتی پشتههای میان اقیانوسی دارد.
واژه‌های کلیدی: گابروی انباشتی، کورین، دشت سمسور، پهنه زمین درز سیستان، افیولیت.
فهرست منابع
1. [1] White A.J. R., "The subduction initiation rule: a key for linking ophiolite, intra-oceanic fore arcs, and subduction initiation", Contributions of Mineralogy and Petrology, 4 (2013), 1031-1045.
2. [2] Moore E.M., "Origin and emplacement of ophiolites", Journal of Geology, 83(1995), 735-760.
3. [3] Coleman R. G., "Ophiolites, Ancient oceanic lithosphere?", Springer Verlag, Berlin, (1977), 299. [DOI:10.1007/978-3-642-66673-5]
4. [4] Steinmann G., "Die ophiolite hischen zone in den Mediterranen kettengebirgen", 14th International Geological Congress, 2(1927), 637-668.
5. [5] Wilson M., "Igneous perogenesis, A Global Tectonic Approach", Chapman and Hall, (1989)466p.
6. [6] Winter J., "An introduction to igneous and metamorphic petrology", Pearson Prentice Hall, (2010), 702.
7. [7] Dilek Y., Furnes H., "Ophiolite genesis and global tectonics: geochemical and tectonic fingerprinting of ancient oceanic lithosphere", Geological Society of America Bulletin, 123(2011), 387-411. [DOI:10.1130/B30446.1]
8. [8] Manatschal G., Müntener O., "A type sequence across an ancient magmapoor ocean-continent transition: The example of the western Alpine Tethys ophiolites", Tectonophysics, 473(2009), 4-19. [DOI:10.1016/j.tecto.2008.07.021]
9. [9] Dilek Y., Furnes H., "Ophiolites and their origins", Elements, 10(2014), 93-100. [DOI:10.2113/gselements.10.2.93]
10. [10] Nicolas A., Budahn F., "Rooting of the sheeted dike complex in the Oman Ophiolite", Petrology and Structural Geology, 5(1993), 39-54. [DOI:10.1007/978-94-011-3358-6_4]
11. [11] Nicolas A., "Structures in ophiolite and dynamics of oceanic lithosphere", 1st edition, Kluwer Academic Publishers Dordrecht, 23(1989) 418-516.
12. [12] Dilek Y., "Ophiolite concept and its evolution. In: Dilek, Y., Newcomb, S. (Eds.), Ophiolite Concept and the Evolution of Geological Thought", Geological Society of American, Special Paper, 373(2003), 1-16. [DOI:10.1130/0-8137-2373-6.1]
13. [13] Arvin M., Robinson P.T., "The petrogenesis and tectonic setting of lavas from the Baft ophiolitic mélange, Southwest of Kerman, Iran", Canadain journal of Earth Sciences, 31(1994), 824-834. [DOI:10.1139/e94-076]
14. [14] Stöcklin J., "Structural correlation of the Alpine range between Iran and Central Asia", Memoire Hors-Serie No.8, de la Societe Geologique de la France, 8(1977)333-353.
15. [15] Takin M., "Iranian geology and continental drift in Middle east", G.S.I., Note N 81.Tectonophysics, 123(1972), 241-315.
16. [16] Stocklin J., "Possible ancient continental margins in Iran", In: Burke, C.A., Drake, C.L. (Eds.), The geology of continental margins Springer. NewYork, 16(1974), 873-887. [DOI:10.1007/978-3-662-01141-6_64]
17. [17] McCall G.J.H., "The geotectonic history of the Makran and adjacent areas of southern Iran", Journal of Asian Earth Sciences, 15(1997), 517-531. [DOI:10.1016/S0743-9547(97)00032-9]
18. [18] Alavi M., "Sedimentary and structural characteristics of the Paleo -Tethys remnants in northe astern Iran", Geological Society of American Bulletin, 103(1991),983-992.
https://doi.org/10.1130/0016-7606(1991)103<0983:SASCOT>2.3.CO;2 [DOI:10.1130/0016-7606(1991)1032.3.CO;2]
19. https://doi.org/10.1130/0016-7606(1991)103<0983:SASCOT>2.3.CO;2
https://doi.org/10.1130/0016-7606(1991)103<0983:SASCOT>2.3.CO;2 [DOI:10.1130/0016-7606(1991)1032.3.CO;2]
20. [19] Knipper A., Ricou L.E., Dercourt J., "Ophiolite indicators of the geodynamic evoloution tethyan Ocean", Tectonophysics, 123(1986)213-240. [DOI:10.1016/0040-1951(86)90198-8]
21. [20] Sahandi M. R., Mohajjel M., Eghlimi B., Nezhad J., "1/100000 geological map of Hasanabad-e-Kurin", Geological Survey of Iran, (1978).
22. [21] Carr M., "Program Igpet", Terra Softa, Somerset, New Jersey, U.S.A, (1995).
23. [22] Janousek V., Geist D. J., White C. M., "A quickbasic program for petrochemical re-calculation of whole-rock major element analyses on IBMPC", Journal of the Czech Geological Society, 46(2001),9-13.
24. [23] Ghodsi R., Boomari M., Bagheri S., "Geochemistry zircon U-Pb age and tectonic constraints on the Bazman granitoid complex, Southeast Iran", Turkish Journal of Earh Sciences, 25(2016), 311-340. [DOI:10.3906/yer-1509-3]
25. [24] Cox K. G., Bell J.D., Pankhurts R. J., "The interpretation of igneous rocks", George Allen and Unwin,(1979), 450p. [DOI:10.1007/978-94-017-3373-1]
26. [25] Le Bas M.J., Le Maiter R.W., "Streckeisen A, and Zanetti, B, A chemical classification of volcanic rocks based on the total alkali- silica diagram", Journal of Petrology, 27(1986), 745-750. [DOI:10.1093/petrology/27.3.745]
27. [26] Irvine T.N., Baragar W.R.A., "A guide to the chemical classification of the common volcanic rocks", Canadian Journal of Earth Science, 8(1971), 523-548. [DOI:10.1139/e71-055]
28. [27] Medvedive A.Y., Mukhamedov A.l., Kirda N.P., "Geochemistry of Permo-Triassic volcanic rocks of West Siberia", Russian Geophysics, 44(2003), 86-100.
29. [28] Wilson M., "Igneous petrogenesis", Springer Verlag, London, (2007), 466pp.
30. [29] Pearce J. A., Gorman B.E., Birkett T.C., "The reiationship between major element geochemistry and tectonic environment of basic and intermediate volcanic rocks", Earth and Planetary Science Letters, 36(1977), 121-132. [DOI:10.1016/0012-821X(77)90193-5]
31. [30] Shervais J.W., "Ti-V plots and the petrogenesis of modern and ophiolite lavas", Earth and Planetary Science Letters, 57(1982), 101-108. [DOI:10.1016/0012-821X(82)90120-0]
32. [31] Sunders A.D., Tamey J., "Back-arc basines", In: Floyd, PA (ed) Oceanic Basalts Blackie, Glasgow, 18(1991), 219-263. [DOI:10.1007/978-1-4615-3540-9_10]
33. [32] Boynton W.V., "Geochemistry of rare earth elements: meteorite studies. In: P. Henderson (Editor), Rare Earth Element Geochemistry", Elsevier, Amsterdam, (1984), 63-114. [DOI:10.1016/B978-0-444-42148-7.50008-3]
34. [33] Sun S.S., McDonough W.F., "Chemical and isotopic systematics of oceanic basalts: implicatications for mantle composition and processes In: Saunders A.D. and Norry M.J. (eds.), Magmatism in ocean basins", Geological Society of London Special Publications, 42(1989), 313-345. [DOI:10.1144/GSL.SP.1989.042.01.19]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
